داستان یک مستعمره
«زمین ابنای بشر»، نوشته پرامودیا آنانتا تور، نویسنده اهل اندونزی، اولین رمان از چهارگانهای است با عنوان «چهارگانهی بورو». این رمان که با ترجمه تهمینه زاردشت در نشر آگه منتشر شده از زبان راوی جوانی به نام مینکی روایت میشود. مینکی جوانِ هجدهسالهای اهلِ جاوه است و چهارگانه بورو چنانکه در مقدمه مترجم فارسی «زمین ابنای بشر» اشاره شده داستان «رشد فکری او در مسیر تجربیات زندگی است.» داستان «زمین ابنای بشر» در دورهای میگذرد که اندونزی مستعمره هلند بوده است. وقایع این رمان از اندونزیِ اواخر قرن نوزدهم آغاز میشود. نویسنده که خود تجربه زندگی در چنین مستعمرهای را از سر گذرانده و استعمار را با وجوه و پیامدهای گوناگونی که دربر دارد درک کرده است، در این رمان از زبان راوی اولشخص از تنشها و تضادهای ناشی از این تجربه نوشته است و از اینکه زیستن بهعنوان یک بومی که سرزمینش استعمار شده است چه نوع تجربه زیستهای را پدید خواهد آورد. در ترجمه فارسی رمان که از زبان انگلیسی انجام شده علاوهبر مقدمه مترجم فارسی، یادداشتی هم از مترجم انگلیسی آن آمده است. در بخشی از این مقدمه درباره رمان «زمین ابنای بشر» و راوی آن و رویکردی که در روایت رمان اتخاذ شده، آمده است: «این کتاب از انتقام یا نفرت نمیگوید و جان کلامش عیبجویی نیست. پرامودیا آنانتا تور گذشته را با نقل داستان و یادآوری جو آن زمان بازآفرینی میکند. تور خودآگاه راستین شخصیت اصلی را با روایت اولشخص جان میبخشد، شخصیت تاریخی جدیدی که خود در حال شکلگیری است. مینکی، روان و گرفتاریهای اوست که میتواند شهر فرنگی چنین شگرف از شخصیتها و داستانها را در کنار هم گرد آورد. شمایل مینکی اعلان فرارسیدن چیزی است که میتواند به همگان حملهور شود، که هیچ بخشی از جامعه از کشاکش آن رهایی ندارند. فرارسیدن آیندهای انقلابی، بیداری مردمان.» در مقدمه مترجم فارسی نیز علاوهبر معرفی نویسنده کتاب درباره چهارگانه بورو، که این رمان چنانکه گفته شد اولین بخش آن است چنین میخوانیم: «چهارگانهی بورو که زمین ابنای بشر اولین جلد آن است، داستان مینکی، جوان بومی، و رشد فکری او در مسیر تجربیات زندگی است. کتابهای تاریخ آکندهاند از شرح حوادث زندگی ملتها و نظریههای تاریخی نیز آکنده از شرح چرایی و چگونگی این حوادث. اما آنچه رمان تاریخی را از تاریخ نظریههایش متمایز و ممتاز میکند، این است که در رمان تاریخی بهجای یک ملت، تودهای بیشکل، با یک فرد مواجه هستیم. خوانندهی رمان تاریخی در مواجهه با زندگی فردی که در بستری از زمان و مکان (تاریخ) میگذرد، همراه با این فرد شادیها و غمها و کام و ناکامیها را از سر میگذراند، به عبارتی با او زندگی میکند. آن هم لحظهبهلحظه، نه در دورهای از تاریخ. اما بیتردید شرححال و توصیف رویاروییهای فرد با حوادث زندگی در زمینهای اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و کلیت زیستی آن فرد امکانپذیر است. پرام در این چهارگانه با همین نگاه کلی به رشد زندگی فرد، رشد مینکی را به تصویر میکشد: از دانشآموز دبیرستان هلندی شیفتهی استعمارگران سرزمینش تا جوانی عاشق و بالأخره انسانی آزاداندیش.»
«زمین ابنای بشر»، نوشته پرامودیا آنانتا تور، نویسنده اهل اندونزی، اولین رمان از چهارگانهای است با عنوان «چهارگانهی بورو». این رمان که با ترجمه تهمینه زاردشت در نشر آگه منتشر شده از زبان راوی جوانی به نام مینکی روایت میشود. مینکی جوانِ هجدهسالهای اهلِ جاوه است و چهارگانه بورو چنانکه در مقدمه مترجم فارسی «زمین ابنای بشر» اشاره شده داستان «رشد فکری او در مسیر تجربیات زندگی است.» داستان «زمین ابنای بشر» در دورهای میگذرد که اندونزی مستعمره هلند بوده است. وقایع این رمان از اندونزیِ اواخر قرن نوزدهم آغاز میشود. نویسنده که خود تجربه زندگی در چنین مستعمرهای را از سر گذرانده و استعمار را با وجوه و پیامدهای گوناگونی که دربر دارد درک کرده است، در این رمان از زبان راوی اولشخص از تنشها و تضادهای ناشی از این تجربه نوشته است و از اینکه زیستن بهعنوان یک بومی که سرزمینش استعمار شده است چه نوع تجربه زیستهای را پدید خواهد آورد. در ترجمه فارسی رمان که از زبان انگلیسی انجام شده علاوهبر مقدمه مترجم فارسی، یادداشتی هم از مترجم انگلیسی آن آمده است. در بخشی از این مقدمه درباره رمان «زمین ابنای بشر» و راوی آن و رویکردی که در روایت رمان اتخاذ شده، آمده است: «این کتاب از انتقام یا نفرت نمیگوید و جان کلامش عیبجویی نیست. پرامودیا آنانتا تور گذشته را با نقل داستان و یادآوری جو آن زمان بازآفرینی میکند. تور خودآگاه راستین شخصیت اصلی را با روایت اولشخص جان میبخشد، شخصیت تاریخی جدیدی که خود در حال شکلگیری است. مینکی، روان و گرفتاریهای اوست که میتواند شهر فرنگی چنین شگرف از شخصیتها و داستانها را در کنار هم گرد آورد. شمایل مینکی اعلان فرارسیدن چیزی است که میتواند به همگان حملهور شود، که هیچ بخشی از جامعه از کشاکش آن رهایی ندارند. فرارسیدن آیندهای انقلابی، بیداری مردمان.» در مقدمه مترجم فارسی نیز علاوهبر معرفی نویسنده کتاب درباره چهارگانه بورو، که این رمان چنانکه گفته شد اولین بخش آن است چنین میخوانیم: «چهارگانهی بورو که زمین ابنای بشر اولین جلد آن است، داستان مینکی، جوان بومی، و رشد فکری او در مسیر تجربیات زندگی است. کتابهای تاریخ آکندهاند از شرح حوادث زندگی ملتها و نظریههای تاریخی نیز آکنده از شرح چرایی و چگونگی این حوادث. اما آنچه رمان تاریخی را از تاریخ نظریههایش متمایز و ممتاز میکند، این است که در رمان تاریخی بهجای یک ملت، تودهای بیشکل، با یک فرد مواجه هستیم. خوانندهی رمان تاریخی در مواجهه با زندگی فردی که در بستری از زمان و مکان (تاریخ) میگذرد، همراه با این فرد شادیها و غمها و کام و ناکامیها را از سر میگذراند، به عبارتی با او زندگی میکند. آن هم لحظهبهلحظه، نه در دورهای از تاریخ. اما بیتردید شرححال و توصیف رویاروییهای فرد با حوادث زندگی در زمینهای اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و کلیت زیستی آن فرد امکانپذیر است. پرام در این چهارگانه با همین نگاه کلی به رشد زندگی فرد، رشد مینکی را به تصویر میکشد: از دانشآموز دبیرستان هلندی شیفتهی استعمارگران سرزمینش تا جوانی عاشق و بالأخره انسانی آزاداندیش.»