قوت‌گرفتن داعش زیر سایه تنش‌های ایران و آمریکا
مترجم: مونس نظری
در صبح سردی در ماه فوریه گذشته، شهروندی 9ساله ساکن روستای خاتونیا، دام‌ها را برای چرا به مراتع اطراف می‌برد. وقتی تا اواخر بعدازظهر خبری از او نمی‌شود، دو نفر از بستگان به دنبالش می‌روند. صبح روز بعد، جنازه دو مرد، قاسم محمد و عبدمحمد صباح را در یک جاده خاکی بیرون روستا پیدا می‌کنند.
قتل‌های انجام‌شده، نشانگان جنایاتی را داشت که دولت اسلامی مرتکب می‌شد. اهالی روستا این علائم را خوب می‌شناختند. جنازه‌ها را در حالتی یافته بودند که دست‌هایشان از پشت بسته و به سرهایشان گلوله شلیک شده بود. با‌این‌حال این رویداد تعجب زیادی برانگیخت؛ چون یک سالی می‌شد که این منطقه عاری از خشونت‌های اواخر 2018 و اوایل 2019 بود.این اولین بار بود که چنین حملاتی در این منطقه درگرفته بود. از آخرین باری که اعضای دولت اسلامی یکی پس از دیگری از این منطقه به سمت مناطق کوهستانی مجاور عقب‌نشینی کرده بودند، مدت‌ها گذشته بود.اما حمله انجام‌شده در ماه فوریه، نشانه بازگشت دولت اسلامی به منطقه بود؛ تجدید حیاتی که به نظر می‌رسد با ماهیت رابطه همسایگان ایران و ایالات متحده گره خورده است. با افزایش تنش‌ها میان ایالات متحده و ایران، تعداد حملات در این منطقه کاهش و فعالیت‌های داعش افزایش خواهد یافت.تنش زمانی اوج گرفت که آمریکا، اوایل ژانویه سال جاری، قاسم سلیمانی را در خاک عراق ترور کرد. در پاسخ، نخست‌وزیر و پارلمان عراق، خواستار خروج نیروهای خارجی از عراق شدند. ائتلاف به رهبری ایالات متحده، فعالیت‌های خود را برای تقویت نیروهای
خود به حال تعلیق درآورد.حسن الصوفی، یک افسر اطلاعات محلی که اجساد چوپانان را در خاتونیا کشف کرد، گفت: «با افزایش تنش‌ها میان ایالات متحده و ایران، تعداد حملات در این منطقه کاهش و فعالیت‌های داعش افزایش خواهد یافت. شرایط پیش‌آمده، اوضاع را برای داعش مجددا مساعد کرده است».از زمان قتل‌های خاتونیا در فوریه، داعش مسئولیت صدها عملیات را برعهده گرفته؛ از حمله به غیرنظامیان تا هماهنگی با نیروهای امنیتی. این گروه حتی بر همه‌گیری ویروس کرونا هم سرمایه‌گذاری کرده است. حمید محسن، رئیس روستای خاتونیا، در اطراف ریاض، در کرکوک شمالی، گفت: «ما شب‌ها وحشت داریم. وضعیت خوب نیست. قسم می‌خورم داعش در روستا حضور دارد».
توصیف نقش ایالات متحده در حمله به دولت اسلامی
کارشناسان معتقدند که دولت اسلامی هنوز به قدرت سابق نظامی که اثراتش در 2014 وضوح بیشتری داشت، برنگشته. گرچه خصومت‌ها اندکی کاهش داشته‌اند. درگیری میان ایالات متحده و ایران در اوایل سال جاری، احتمالا زمینه را برای کاهش دائمی سربازان آمریکایی در عراق فراهم می‌کند.اصطکاک میان ائتلاف به رهبری آمریکا و گروه‌های مسلح تحت حمایت ایران، موسوم به نیروهای بسیج مردمی (PMF)، مدت‌هاست که عملیات دولت ضداسلامی در عراق را پیچیده کرده است؛ اما ترور قاسم سلیمانی و معاون فرمانده، ابومهدی مهندس، در اوایل سال جاری در بغداد به وحشت نبرد میان آمریکا و ایران در خاک عراق انجامیده است. افزایش تنش‌ها در ماه مارس به کشته‌شدن سه نفر از اعضای ائتلاف انجامید. آمریکا و عراق قرار است دوباره درباره شرایط همکاری نظامی خود در ماه ژوئن تجدیدنظر کنند. سربازان آمریکایی در 24 مارس در یک پایگاه هوایی K1 دور هم آمده و آماده انتقال قدرت به نیروهای عراقی می‌شوند.در‌این‌حال اختلال در عملیات نشان می‌دهد که نیروهای آمریکایی پس از شکست سرزمینی‌شان در این نواحی در سال 2017، تا چه حد عمیقا در مبارزه با دولت اسلامی در عراق بوده‌اند.در ادامه به جزئیات
پاره‌‌ای از آنها اشاره شده.فرماندهان عراقی اصرار دارند که «در جبهه نبرد تنها سربازان عراقی حضور دارند». سرلشکر اریک هیل، فرمانده عملیات ویژه ائتلاف به رهبری ایالات متحده، این پیام را تکرار کرده و تأکید می‌کند که نقش اصلی نیروهای ویژه، آموزش و مشاوره به شرکای عراقی بوده است.مکالمات انجام‌شده با ده‌ها غیرنظامی و نیروهای امنیتی حاکی از آن است که درگیری مستقیم نیروهای زمینی ایالات متحده در سال 2019، اتفاق رایجی بود که به چندین حمله از این دست در هر ماه منجر می‌شد.یکی از عملیات‌های آوریل سال پیش، در مرز مناطق عرب و کردنشین عراق انجام شد... . این ائتلاف جزئیاتی از عملیات 19 آوریل منتشر نکرد. تنها تأیید کرد که دو سرباز آمریکایی و یک مترجم در نتیجه آتش‌سوزی زخمی شده‌اند. نیروهای آمریکایی دست‌کم در یک حمله دیگر در 2019 نیز تلفات جانی دادند. یکی از اعضای تیم، آن را عملیاتی دشوار توصیف کرد؛ زیرا دولت اسلامی از روش‌های خود برای کمین نیروها استفاده می‌کرد. این آتش‌سوزی که دو ساعتی طول کشید، منجر به کشته‌شدن اسکات. ای. کوپنهافر و یک پیمانکار نظامی ایالات متحده، مجروح‌شدن یکی دیگر از اعضا و دو نفر از اعضای تیم SWAT
شد.
***
این عملیات ذاتا محرمانه محسوب می‌شود؛ اما نفوذ کم آمریکایی‌ها به موقعیت سربازان آمریکایی در عراق هم اشاره دارد؛ کشوری که اکنون درگیر اختلاف میان ایران و آمریکاست.این ائتلاف در نیمه دوم سال 2019، با انفجارهای مرموز چند انبار اسلحه و پایگاه‌های متعلق به حشدالشعبی مواجه شد و با محدودیت‌های زیادی در استفاده از فضای هوایی عراق روبه‌رو شد. کسی مسئولیت این امر را برعهده نگرفته؛ اما حشدالشعبی، ایالات متحده و اسرائیل را به حمله به موضع خود متهم کرد و به فرماندهی عملیات مشترک عراق فشار آورد که محدودیت‌های بیشتری برای هواپیماهای بی‌سرنشین و نظارتی آمریکا اعمال کند؛ اما ایالات متحده هرگونه مداخله‌‌ای را انکار کرد.مایکل نایتس، عضو ارشد مؤسسه سیاست خاورمیانه واشنگتن، متخصص در امور نظامی و مشاور ارتش آمریکا در عراق، گفت: «دسترسی‌مان به طور فاحش کاهش یافته است».در طول سال 2019، دولت عراق، مناطق به‌اصطلاح محدودشده را به مناطقی که گروه‌های مسلح در آن مستقر بودند، گسترش داد؛ از‌جمله حوالی بغداد و دیاله که دولت اسلامی در آنها فعال بود؛ مناطقی که پرواز در حوالی آنها به تأیید ویژه نیاز داشت. یک مقام ارشد ائتلاف گفت: «گاهی
موافقت می‌کنند و گاهی نه».نیروهای زمینی آمریکا با محدودیت‌های حرکتی مشابه مواجه‌اند. یک افسر عراقی که با نیروهای ویژه ایالات متحده برای انجام عملیات ضداسلامی همکاری داشته، گفت که عملیات مقاومت اسلامی- گروه‌های حشدالشعبی به‌ویژه آنها که رویکرد خصمانه درباره آمریکا دارند- بارها مانع فعالیت نیروهای عراقی و آمریکایی در دستیابی به اهداف‌شان شده‌اند. حتی اگر این عملیات به تأیید فرماندهی عملیات مشترک نیز رسیده باشد.در نمونه‌‌ای مشابه در شمال بغداد، افسر عراقی به مذاکره درباره عبور کاروان با یکی از فرماندهان سازمان بدر پرداخت. او به من گفت: «این بخش ما است و ما از انجام عملیات به وسیله شما استقبال می‌کنیم. شما عراقی هستید و ما نیز هم؛ اما اجازه نخواهیم داد نیروهای آمریکایی وارد شوند؛ حتی با تأیید نخست‌وزیر».برای جلوگیری از دشمنی، فرماندهی عملیات مشترک پاره‌‌ای مواقع عملیات خود را در قطعه زمینی آمریکایی در حوالی مناطق تحت نفوذ حشدالشعبی انجام داده. اکنون، تهدید گروه‌های منتسب به مقاومت اسلامی علیه اهداف آمریکایی برای انتقام از ترور سردار سلیمانی و مهندس، خطر رویارویی را بیشتر کرده و باعث شده که مشارکت ایالات متحده
در چنین عملیاتی به نحوی فزاینده غیرممکن شود.یک افسر عراقی که مرتبا با نیروهای ویژه آمریکایی همکاری می‌کند، گفت: «وضعیت برای انجام مأموریت‌های ما دشوارتر شده است». او در پاسخ به این سؤال كه آیا می‌توان بدون آنها هم وارد عمل شد، پاسخ داد: «پیروزی ممکن است؛ اما با خون‌بهای بیشتر».مقامات ائتلاف، از تمایل‌نداشتن عراق به حضور در حشدالشعبی ناامیدند و می‌گویند وقفه در فعالیت‌های ائتلاف، طبیعتا فرصتی برای بیرون‌راندن شرکای عراقی از حمایت ایالات متحده است. یکی از مقامات ارشد ائتلاف گفت: «در کوتاه‌مدت شاهد کاهش کارایی چنین عملیاتی خواهیم بود؛ اما در طولانی‌مدت هدف تنها این است که عراقی‌ها کشور خود را در مقابل داعش حفظ کنند».اما غیرنظامیان مناطق روستایی به تماشای تلاش نیروهای امنیتی عراق در مبارزه با شورشیان نشسته‌اند.مناطق روستایی اطراف کرکوک از سال 2018 شاهد عملیات گسترده نظامی از سوی ارتش و پلیس عراق بوده‌اند. فرماندهان نظامی این عملیات را موفقیت‌آمیز دانسته‌اند؛ اما غیرنظامیان معتقدند شبه‌نظامیان آن‌گاه که باید، خود را پنهان کرده و تنها چند روز بعد پیگیری‌اش می‌کنند. ماه مارس سال جاری، نیروهای آمریکایی از پایگاه
هوایی K1 در کرکوک عقب‌نشینی کردند. عملیات مشترک تا حد زیادی متوقف شده و مجددا روستاییان را در معرض دید داعش قرار داده است.
منبع: فارین پالیسی
در صبح سردی در ماه فوریه گذشته، شهروندی 9ساله ساکن روستای خاتونیا، دام‌ها را برای چرا به مراتع اطراف می‌برد. وقتی تا اواخر بعدازظهر خبری از او نمی‌شود، دو نفر از بستگان به دنبالش می‌روند. صبح روز بعد، جنازه دو مرد، قاسم محمد و عبدمحمد صباح را در یک جاده خاکی بیرون روستا پیدا می‌کنند.
قتل‌های انجام‌شده، نشانگان جنایاتی را داشت که دولت اسلامی مرتکب می‌شد. اهالی روستا این علائم را خوب می‌شناختند. جنازه‌ها را در حالتی یافته بودند که دست‌هایشان از پشت بسته و به سرهایشان گلوله شلیک شده بود. با‌این‌حال این رویداد تعجب زیادی برانگیخت؛ چون یک سالی می‌شد که این منطقه عاری از خشونت‌های اواخر 2018 و اوایل 2019 بود.این اولین بار بود که چنین حملاتی در این منطقه درگرفته بود. از آخرین باری که اعضای دولت اسلامی یکی پس از دیگری از این منطقه به سمت مناطق کوهستانی مجاور عقب‌نشینی کرده بودند، مدت‌ها گذشته بود.اما حمله انجام‌شده در ماه فوریه، نشانه بازگشت دولت اسلامی به منطقه بود؛ تجدید حیاتی که به نظر می‌رسد با ماهیت رابطه همسایگان ایران و ایالات متحده گره خورده است. با افزایش تنش‌ها میان ایالات متحده و ایران، تعداد حملات در این منطقه کاهش و فعالیت‌های داعش افزایش خواهد یافت.تنش زمانی اوج گرفت که آمریکا، اوایل ژانویه سال جاری، قاسم سلیمانی را در خاک عراق ترور کرد. در پاسخ، نخست‌وزیر و پارلمان عراق، خواستار خروج نیروهای خارجی از عراق شدند. ائتلاف به رهبری ایالات متحده، فعالیت‌های خود را برای تقویت نیروهای
خود به حال تعلیق درآورد.حسن الصوفی، یک افسر اطلاعات محلی که اجساد چوپانان را در خاتونیا کشف کرد، گفت: «با افزایش تنش‌ها میان ایالات متحده و ایران، تعداد حملات در این منطقه کاهش و فعالیت‌های داعش افزایش خواهد یافت. شرایط پیش‌آمده، اوضاع را برای داعش مجددا مساعد کرده است».از زمان قتل‌های خاتونیا در فوریه، داعش مسئولیت صدها عملیات را برعهده گرفته؛ از حمله به غیرنظامیان تا هماهنگی با نیروهای امنیتی. این گروه حتی بر همه‌گیری ویروس کرونا هم سرمایه‌گذاری کرده است. حمید محسن، رئیس روستای خاتونیا، در اطراف ریاض، در کرکوک شمالی، گفت: «ما شب‌ها وحشت داریم. وضعیت خوب نیست. قسم می‌خورم داعش در روستا حضور دارد».
توصیف نقش ایالات متحده در حمله به دولت اسلامی
کارشناسان معتقدند که دولت اسلامی هنوز به قدرت سابق نظامی که اثراتش در 2014 وضوح بیشتری داشت، برنگشته. گرچه خصومت‌ها اندکی کاهش داشته‌اند. درگیری میان ایالات متحده و ایران در اوایل سال جاری، احتمالا زمینه را برای کاهش دائمی سربازان آمریکایی در عراق فراهم می‌کند.اصطکاک میان ائتلاف به رهبری آمریکا و گروه‌های مسلح تحت حمایت ایران، موسوم به نیروهای بسیج مردمی (PMF)، مدت‌هاست که عملیات دولت ضداسلامی در عراق را پیچیده کرده است؛ اما ترور قاسم سلیمانی و معاون فرمانده، ابومهدی مهندس، در اوایل سال جاری در بغداد به وحشت نبرد میان آمریکا و ایران در خاک عراق انجامیده است. افزایش تنش‌ها در ماه مارس به کشته‌شدن سه نفر از اعضای ائتلاف انجامید. آمریکا و عراق قرار است دوباره درباره شرایط همکاری نظامی خود در ماه ژوئن تجدیدنظر کنند. سربازان آمریکایی در 24 مارس در یک پایگاه هوایی K1 دور هم آمده و آماده انتقال قدرت به نیروهای عراقی می‌شوند.در‌این‌حال اختلال در عملیات نشان می‌دهد که نیروهای آمریکایی پس از شکست سرزمینی‌شان در این نواحی در سال 2017، تا چه حد عمیقا در مبارزه با دولت اسلامی در عراق بوده‌اند.در ادامه به جزئیات
پاره‌‌ای از آنها اشاره شده.فرماندهان عراقی اصرار دارند که «در جبهه نبرد تنها سربازان عراقی حضور دارند». سرلشکر اریک هیل، فرمانده عملیات ویژه ائتلاف به رهبری ایالات متحده، این پیام را تکرار کرده و تأکید می‌کند که نقش اصلی نیروهای ویژه، آموزش و مشاوره به شرکای عراقی بوده است.مکالمات انجام‌شده با ده‌ها غیرنظامی و نیروهای امنیتی حاکی از آن است که درگیری مستقیم نیروهای زمینی ایالات متحده در سال 2019، اتفاق رایجی بود که به چندین حمله از این دست در هر ماه منجر می‌شد.یکی از عملیات‌های آوریل سال پیش، در مرز مناطق عرب و کردنشین عراق انجام شد... . این ائتلاف جزئیاتی از عملیات 19 آوریل منتشر نکرد. تنها تأیید کرد که دو سرباز آمریکایی و یک مترجم در نتیجه آتش‌سوزی زخمی شده‌اند. نیروهای آمریکایی دست‌کم در یک حمله دیگر در 2019 نیز تلفات جانی دادند. یکی از اعضای تیم، آن را عملیاتی دشوار توصیف کرد؛ زیرا دولت اسلامی از روش‌های خود برای کمین نیروها استفاده می‌کرد. این آتش‌سوزی که دو ساعتی طول کشید، منجر به کشته‌شدن اسکات. ای. کوپنهافر و یک پیمانکار نظامی ایالات متحده، مجروح‌شدن یکی دیگر از اعضا و دو نفر از اعضای تیم SWAT
شد.
***
این عملیات ذاتا محرمانه محسوب می‌شود؛ اما نفوذ کم آمریکایی‌ها به موقعیت سربازان آمریکایی در عراق هم اشاره دارد؛ کشوری که اکنون درگیر اختلاف میان ایران و آمریکاست.این ائتلاف در نیمه دوم سال 2019، با انفجارهای مرموز چند انبار اسلحه و پایگاه‌های متعلق به حشدالشعبی مواجه شد و با محدودیت‌های زیادی در استفاده از فضای هوایی عراق روبه‌رو شد. کسی مسئولیت این امر را برعهده نگرفته؛ اما حشدالشعبی، ایالات متحده و اسرائیل را به حمله به موضع خود متهم کرد و به فرماندهی عملیات مشترک عراق فشار آورد که محدودیت‌های بیشتری برای هواپیماهای بی‌سرنشین و نظارتی آمریکا اعمال کند؛ اما ایالات متحده هرگونه مداخله‌‌ای را انکار کرد.مایکل نایتس، عضو ارشد مؤسسه سیاست خاورمیانه واشنگتن، متخصص در امور نظامی و مشاور ارتش آمریکا در عراق، گفت: «دسترسی‌مان به طور فاحش کاهش یافته است».در طول سال 2019، دولت عراق، مناطق به‌اصطلاح محدودشده را به مناطقی که گروه‌های مسلح در آن مستقر بودند، گسترش داد؛ از‌جمله حوالی بغداد و دیاله که دولت اسلامی در آنها فعال بود؛ مناطقی که پرواز در حوالی آنها به تأیید ویژه نیاز داشت. یک مقام ارشد ائتلاف گفت: «گاهی
موافقت می‌کنند و گاهی نه».نیروهای زمینی آمریکا با محدودیت‌های حرکتی مشابه مواجه‌اند. یک افسر عراقی که با نیروهای ویژه ایالات متحده برای انجام عملیات ضداسلامی همکاری داشته، گفت که عملیات مقاومت اسلامی- گروه‌های حشدالشعبی به‌ویژه آنها که رویکرد خصمانه درباره آمریکا دارند- بارها مانع فعالیت نیروهای عراقی و آمریکایی در دستیابی به اهداف‌شان شده‌اند. حتی اگر این عملیات به تأیید فرماندهی عملیات مشترک نیز رسیده باشد.در نمونه‌‌ای مشابه در شمال بغداد، افسر عراقی به مذاکره درباره عبور کاروان با یکی از فرماندهان سازمان بدر پرداخت. او به من گفت: «این بخش ما است و ما از انجام عملیات به وسیله شما استقبال می‌کنیم. شما عراقی هستید و ما نیز هم؛ اما اجازه نخواهیم داد نیروهای آمریکایی وارد شوند؛ حتی با تأیید نخست‌وزیر».برای جلوگیری از دشمنی، فرماندهی عملیات مشترک پاره‌‌ای مواقع عملیات خود را در قطعه زمینی آمریکایی در حوالی مناطق تحت نفوذ حشدالشعبی انجام داده. اکنون، تهدید گروه‌های منتسب به مقاومت اسلامی علیه اهداف آمریکایی برای انتقام از ترور سردار سلیمانی و مهندس، خطر رویارویی را بیشتر کرده و باعث شده که مشارکت ایالات متحده
در چنین عملیاتی به نحوی فزاینده غیرممکن شود.یک افسر عراقی که مرتبا با نیروهای ویژه آمریکایی همکاری می‌کند، گفت: «وضعیت برای انجام مأموریت‌های ما دشوارتر شده است». او در پاسخ به این سؤال كه آیا می‌توان بدون آنها هم وارد عمل شد، پاسخ داد: «پیروزی ممکن است؛ اما با خون‌بهای بیشتر».مقامات ائتلاف، از تمایل‌نداشتن عراق به حضور در حشدالشعبی ناامیدند و می‌گویند وقفه در فعالیت‌های ائتلاف، طبیعتا فرصتی برای بیرون‌راندن شرکای عراقی از حمایت ایالات متحده است. یکی از مقامات ارشد ائتلاف گفت: «در کوتاه‌مدت شاهد کاهش کارایی چنین عملیاتی خواهیم بود؛ اما در طولانی‌مدت هدف تنها این است که عراقی‌ها کشور خود را در مقابل داعش حفظ کنند».اما غیرنظامیان مناطق روستایی به تماشای تلاش نیروهای امنیتی عراق در مبارزه با شورشیان نشسته‌اند.مناطق روستایی اطراف کرکوک از سال 2018 شاهد عملیات گسترده نظامی از سوی ارتش و پلیس عراق بوده‌اند. فرماندهان نظامی این عملیات را موفقیت‌آمیز دانسته‌اند؛ اما غیرنظامیان معتقدند شبه‌نظامیان آن‌گاه که باید، خود را پنهان کرده و تنها چند روز بعد پیگیری‌اش می‌کنند. ماه مارس سال جاری، نیروهای آمریکایی از پایگاه
هوایی K1 در کرکوک عقب‌نشینی کردند. عملیات مشترک تا حد زیادی متوقف شده و مجددا روستاییان را در معرض دید داعش قرار داده است.
منبع: فارین پالیسی