لبنان را دریابیم
ابوالقاسم دلفی-سفیر پیشین ایران در فرانسه
حوادث چند هفته اخیر در اوضاع داخلی لبنان و تشدید پیچیدگی‌های اقتصادی این کشور که ظاهرا ریشه در نابسامانی‌های مالی و تغییر برابری نرخ لیر لبنانی با دلار داشته است، شرایط را به‌گونه‌ای رقم زده است که نه‌فقط لبنان را شدیدا متأثر کرده؛ بلکه مناسبات و درهم‌تنیدگی‌های روابط این کشور با سوریه را نیز دستخوش تحولاتی کرده است.
آنچه می‌توان از سخنرانی هفته گذشته سیدحسن نصرالله، دبیرکل جنبش حزب‌الله لبنان و اشارات صریح و روشن او به دخالت‌های آمریکا در امور داخلی این کشور و به‌ویژه بازار مالی لبنان و تأمین‌نشدن دلار لازم برای تداوم فعالیت‌های بانکی پولی این کشور استنباط کرد، طراحی پلکانی واشنگتن و همفکران منطقه‌ای‌اش برای افزایش و تشدید فشارها بر عوامل و بازیگران منطقه‌ای که در تحقق و توفیق مردم و حاکمیت سوریه در مبارزه و جنگ با تروریسم به عمل آوردند، خودنمایی می‌کند.
تظاهرات و برخی نارضایتی‌های گروه‌هایی از مردم لبنان از گرانی و کمبود دلار در بازار مالی این کشور، در شرایطی به وقوع پیوست که قانون موسوم به «سزار» که از سوی دولت ترامپ و در اواخر سال ۲۰۱۹ به تصویب رسیده و اساسا موضوع بازسازی سوریه و عوامل تسهیل‌کننده در روند عادی‌سازی اوضاع این کشور پس از جنگ را تحت شدیدترین تحریم‌های ممکن قرار می‌دهد، وارد مراحل اجرای خود می‌شد.
قانون موسوم به «سزار»، برگرفته از نام مستعار عکاس سابق و فراری ارتش سوریه است که با بیش از ۵۰ هزار قطعه عکس از اتفاقات سال‌های اخیر جنگ در سوریه به خارج از این کشور گریخته و ظاهرا یکی از مستندات مورد توجه بانیان اولیه این قانون بوده است.
سیدحسن نصرالله در سخنرانی هفته گذشته خویش در تحلیل اوضاع سوریه خاطرنشان کرده است که این کشور در حوزه نظامی، امنیتی و سیاسی در جنگ پیروز شده است و قانون سزار در‌صدد است که محاصره اقتصادی را به‌عنوان آخرین حربه آمریکایی علیه سوریه به کار بگيرد که ممنوعیت معامله با این کشور، هرگونه خرید‌و‌فروش کالا به سوریه، محرومیت بانک مرکزی و دیگر بانک‌های این کشور از انجام عملیات بانکی و سرانجام تحمیل فقر و گرسنگی به مردم سوریه را مد‌نظر دارد.
به گفته دبیرکل حزب‌الله لبنان چنانچه این هدف تحقق یابد و سوریه تحت تحریم و محاصره قرار گیرد، تنها راه ارتباطی زمینی لبنان برای صادرات محصولاتش به دیگر کشورهای منطقه هم مسدود می‌شود؛ بنابراین مردم لبنان نیز دچار مضیقه و نابسامانی‌های فراوانی می‌شوند. بدیهی است که هم‌پیمانان سوریه اگرچه خود نیز دچار مشکلاتی هستند، در این جنگ اقتصادی سوریه را تنها نخواهند گذاشت.
او همچنین با توجه به پیچیدگی‌های دخالت‌های آشکار و پنهان آمریکا در اوضاع داخلی لبنان و حصاری که قرار است بر سوریه تحمیل شود، موضوع همکاری‌های کشورش با چین که آماده سرمایه‌گذاری در بخش حمل‌ونقل لبنان است و برخی دیگر از بازیگران تأثیرگذار منطقه‌ای را به‌عنوان راه‌حلی برای خروج از مشکلات فعلی مطرح کرده که محافل نزدیک به جناح‌های غربی و طرفدار آمریکا و اروپا در لبنان از آن به‌عنوان پیشنهادهای دبیرکل جنبش حزب‌الله برای تغییر «راهبرد و خط‌مشی سنتی لبنان» و انتخاب مسیر حرکت به سمت «شرق» استنباط شده و در نتیجه ایشان مورد هجمه و انتقاد شدید قرار گرفته است.
دبیرکل حزب‌الله لبنان در جریان سخنرانی تلویزیونی خود که در آن تصاویری از شهید حاج ابوعلی، از فرماندهان جهادی لبنان و همچنین رمضان عبدالله، دبیرکل پیشین جهاد اسلامی فلسطین مشاهده می‌شد، در عکس‌العمل به شایعاتی در زمینه خروج دلار از بازار لبنان به سمت برخی از کشورهای منطقه، خاطرنشان کرد که از ماه سپتامبر تا فوریه گذشته بیش از ۲۰ میلیارد دلار آمریکا از سوی یک بانک لبنانی که تحت حمایت سیاسی نیز قرار دارد، به خارج از لبنان ارسال شده که مقصد آن نه سوریه و نه ایران بوده است؛ بنابراین علت اصلی کمبود‌های ارزی لبنان را باید در حرکت این بانک جست‌وجو کرد.
در حوزه تحولات داخلی لبنان و در نتیجه به‌توافق‌نرسیدن مقامات اقتصاد این کشور با مسئولان صندوق بین‌المللی پول برای دریافت وام از یک سو و از طرف دیگر مطرح‌شدن گزارش اخیر استراتژی امنیت ملی آمریکا از سوی کمیته‌ای در حزب جمهوری‌خواه که در آن موضوع توقف کمک آمریکا به ارتش لبنان نیز عنوان شده است، فشارهای برخی جناح‌های همیشه مخالف حزب‌الله، علیه این تشکیلات و موضوع سلاح حزب‌الله، مجددا در سطح گسترده‌ای در رسانه‌های وابسته به این جناح‌ها مطرح شده است.
در بخش‌هایی از طرح تهیه‌شده در اتاق فکر حزب جمهوری‌خواه آمریکا که هدف اصلی‌اش تشدید استراتژی فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی ایران است، موضوع ممانعت از تداوم کمک‌های آمریکا به لبنان که مورد استفاده حزب‌الله نیز قرار می‌گیرد، مطرح شده و بدیهی است که صندوق بین‌المللی پول هم تحت تأثیر چنین پیش‌فرض‌هایی در مذاکرات برای اعطای وام به لبنان عجله‌ای از خود نشان نخواهد داد.
در همین راستا «تونی بدران Tony Bdran»، محقق لبنانی-آمریکایی مؤسسه «هور Hoover»، در اظهاراتی که سابقه آن در رسانه‌های لبنانی و آمریکایی وجود دارد، خاطرنشان کرده است که ثبات لبنان در شرایطی که مبتنی بر ثبات در چارچوب نظم ایرانی... باشد، نفعی برای آمریکایی‌ها نخواهد داشت.
با توجه به این تحولات، رخدادهای اخیر و جاری لبنان و منطقه «خاورمیانه حوزه مدیترانه» به شکلی در حال رقم‌خوردن است که تشدید فشارها علیه هم‌پیمانان منطقه‌ای که در مبارزه علیه داعش و تروریسم در «سوریه و منطقه» پا پس نکشیدند و استوار در مسیر خود حرکت کردند، در حال شکل‌گیری است. در‌این‌بین حزب‌الله لبنان به‌گونه‌ای با هدف قرار‌گرفتن از ناحیه نابسامانی‌های داخلی لبنان و مناسباتش با جمهوری اسلامی ایران در تیررس این فشارها قرار داشته و به نظر می‌رسد که فهم شرایط پیش‌رو از اولویت‌هایی است که در کنار تجارت و امدادرسانی معقول و منطقی با کشور ونزوئلا، می‌تواند در دستور کار دست‌اندرکاران منطقه‌ای امور فوق قرار داشته باشد.
حوادث چند هفته اخیر در اوضاع داخلی لبنان و تشدید پیچیدگی‌های اقتصادی این کشور که ظاهرا ریشه در نابسامانی‌های مالی و تغییر برابری نرخ لیر لبنانی با دلار داشته است، شرایط را به‌گونه‌ای رقم زده است که نه‌فقط لبنان را شدیدا متأثر کرده؛ بلکه مناسبات و درهم‌تنیدگی‌های روابط این کشور با سوریه را نیز دستخوش تحولاتی کرده است.
آنچه می‌توان از سخنرانی هفته گذشته سیدحسن نصرالله، دبیرکل جنبش حزب‌الله لبنان و اشارات صریح و روشن او به دخالت‌های آمریکا در امور داخلی این کشور و به‌ویژه بازار مالی لبنان و تأمین‌نشدن دلار لازم برای تداوم فعالیت‌های بانکی پولی این کشور استنباط کرد، طراحی پلکانی واشنگتن و همفکران منطقه‌ای‌اش برای افزایش و تشدید فشارها بر عوامل و بازیگران منطقه‌ای که در تحقق و توفیق مردم و حاکمیت سوریه در مبارزه و جنگ با تروریسم به عمل آوردند، خودنمایی می‌کند.
تظاهرات و برخی نارضایتی‌های گروه‌هایی از مردم لبنان از گرانی و کمبود دلار در بازار مالی این کشور، در شرایطی به وقوع پیوست که قانون موسوم به «سزار» که از سوی دولت ترامپ و در اواخر سال ۲۰۱۹ به تصویب رسیده و اساسا موضوع بازسازی سوریه و عوامل تسهیل‌کننده در روند عادی‌سازی اوضاع این کشور پس از جنگ را تحت شدیدترین تحریم‌های ممکن قرار می‌دهد، وارد مراحل اجرای خود می‌شد.
قانون موسوم به «سزار»، برگرفته از نام مستعار عکاس سابق و فراری ارتش سوریه است که با بیش از ۵۰ هزار قطعه عکس از اتفاقات سال‌های اخیر جنگ در سوریه به خارج از این کشور گریخته و ظاهرا یکی از مستندات مورد توجه بانیان اولیه این قانون بوده است.
سیدحسن نصرالله در سخنرانی هفته گذشته خویش در تحلیل اوضاع سوریه خاطرنشان کرده است که این کشور در حوزه نظامی، امنیتی و سیاسی در جنگ پیروز شده است و قانون سزار در‌صدد است که محاصره اقتصادی را به‌عنوان آخرین حربه آمریکایی علیه سوریه به کار بگيرد که ممنوعیت معامله با این کشور، هرگونه خرید‌و‌فروش کالا به سوریه، محرومیت بانک مرکزی و دیگر بانک‌های این کشور از انجام عملیات بانکی و سرانجام تحمیل فقر و گرسنگی به مردم سوریه را مد‌نظر دارد.
به گفته دبیرکل حزب‌الله لبنان چنانچه این هدف تحقق یابد و سوریه تحت تحریم و محاصره قرار گیرد، تنها راه ارتباطی زمینی لبنان برای صادرات محصولاتش به دیگر کشورهای منطقه هم مسدود می‌شود؛ بنابراین مردم لبنان نیز دچار مضیقه و نابسامانی‌های فراوانی می‌شوند. بدیهی است که هم‌پیمانان سوریه اگرچه خود نیز دچار مشکلاتی هستند، در این جنگ اقتصادی سوریه را تنها نخواهند گذاشت.
او همچنین با توجه به پیچیدگی‌های دخالت‌های آشکار و پنهان آمریکا در اوضاع داخلی لبنان و حصاری که قرار است بر سوریه تحمیل شود، موضوع همکاری‌های کشورش با چین که آماده سرمایه‌گذاری در بخش حمل‌ونقل لبنان است و برخی دیگر از بازیگران تأثیرگذار منطقه‌ای را به‌عنوان راه‌حلی برای خروج از مشکلات فعلی مطرح کرده که محافل نزدیک به جناح‌های غربی و طرفدار آمریکا و اروپا در لبنان از آن به‌عنوان پیشنهادهای دبیرکل جنبش حزب‌الله برای تغییر «راهبرد و خط‌مشی سنتی لبنان» و انتخاب مسیر حرکت به سمت «شرق» استنباط شده و در نتیجه ایشان مورد هجمه و انتقاد شدید قرار گرفته است.
دبیرکل حزب‌الله لبنان در جریان سخنرانی تلویزیونی خود که در آن تصاویری از شهید حاج ابوعلی، از فرماندهان جهادی لبنان و همچنین رمضان عبدالله، دبیرکل پیشین جهاد اسلامی فلسطین مشاهده می‌شد، در عکس‌العمل به شایعاتی در زمینه خروج دلار از بازار لبنان به سمت برخی از کشورهای منطقه، خاطرنشان کرد که از ماه سپتامبر تا فوریه گذشته بیش از ۲۰ میلیارد دلار آمریکا از سوی یک بانک لبنانی که تحت حمایت سیاسی نیز قرار دارد، به خارج از لبنان ارسال شده که مقصد آن نه سوریه و نه ایران بوده است؛ بنابراین علت اصلی کمبود‌های ارزی لبنان را باید در حرکت این بانک جست‌وجو کرد.
در حوزه تحولات داخلی لبنان و در نتیجه به‌توافق‌نرسیدن مقامات اقتصاد این کشور با مسئولان صندوق بین‌المللی پول برای دریافت وام از یک سو و از طرف دیگر مطرح‌شدن گزارش اخیر استراتژی امنیت ملی آمریکا از سوی کمیته‌ای در حزب جمهوری‌خواه که در آن موضوع توقف کمک آمریکا به ارتش لبنان نیز عنوان شده است، فشارهای برخی جناح‌های همیشه مخالف حزب‌الله، علیه این تشکیلات و موضوع سلاح حزب‌الله، مجددا در سطح گسترده‌ای در رسانه‌های وابسته به این جناح‌ها مطرح شده است.
در بخش‌هایی از طرح تهیه‌شده در اتاق فکر حزب جمهوری‌خواه آمریکا که هدف اصلی‌اش تشدید استراتژی فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی ایران است، موضوع ممانعت از تداوم کمک‌های آمریکا به لبنان که مورد استفاده حزب‌الله نیز قرار می‌گیرد، مطرح شده و بدیهی است که صندوق بین‌المللی پول هم تحت تأثیر چنین پیش‌فرض‌هایی در مذاکرات برای اعطای وام به لبنان عجله‌ای از خود نشان نخواهد داد.
در همین راستا «تونی بدران Tony Bdran»، محقق لبنانی-آمریکایی مؤسسه «هور Hoover»، در اظهاراتی که سابقه آن در رسانه‌های لبنانی و آمریکایی وجود دارد، خاطرنشان کرده است که ثبات لبنان در شرایطی که مبتنی بر ثبات در چارچوب نظم ایرانی... باشد، نفعی برای آمریکایی‌ها نخواهد داشت.
با توجه به این تحولات، رخدادهای اخیر و جاری لبنان و منطقه «خاورمیانه حوزه مدیترانه» به شکلی در حال رقم‌خوردن است که تشدید فشارها علیه هم‌پیمانان منطقه‌ای که در مبارزه علیه داعش و تروریسم در «سوریه و منطقه» پا پس نکشیدند و استوار در مسیر خود حرکت کردند، در حال شکل‌گیری است. در‌این‌بین حزب‌الله لبنان به‌گونه‌ای با هدف قرار‌گرفتن از ناحیه نابسامانی‌های داخلی لبنان و مناسباتش با جمهوری اسلامی ایران در تیررس این فشارها قرار داشته و به نظر می‌رسد که فهم شرایط پیش‌رو از اولویت‌هایی است که در کنار تجارت و امدادرسانی معقول و منطقی با کشور ونزوئلا، می‌تواند در دستور کار دست‌اندرکاران منطقه‌ای امور فوق قرار داشته باشد.